Charakterystyka/ morfologia

WYNURT (Ceruchus chrysomelinus Hochenwarth, 1785)

Systematyka

rząd: chrząszcze (Coleoptera)

rodzina: jelonkowate (Lucanidae)

rodzaj: wynurt (Ceruchus)

gatunek: wynurt (Ceruchus chrysomelinus Hochenwarth, 1785)

Charakterystyka/ morfologia

Wielkość 11-18 mm. Wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy. Samce posiadają większe żuwaczki stanowiące 1/4-1/3 długości ciała. Pokrój ciała cylindryczny, wierzch ciała błyszcząco-czarny, przedplecze gęsto punktowane.

Biotop/ preferencje pokarmowe

Preferuje stare lasy świerkowe i jodłowe, rzadziej mieszane o charakterze pierwotnym. Owady dorosłe żywią się sokami wyciekającymi ze zranionych drzew. W Polsce można go częściej spotkać na pogórzu i w górach, w drzewostanach reglowych. Spośród zamieszkiwanych przez wynurta obszarów nizinnych, stosunkowo licznie spotykany jest w Puszczy Białowieskiej.

Rozwój osobniczy

Rozwój osobniczy podobny do jelonka rogacza, przy czym cykl rozwojowy, od złożenia jaja przez samicę do opuszczenia kolebki poczwarkowej przez imago, trwa zwykle cztery lata. W Polsce owady dorosłe spotykane są głównie w czerwcu i lipcu.

Status gatunku

W Polsce wynurt objęty jest ochroną prawną. Z reguły występuje nielicznie. Przyczyną jego wymierania, podobnie jak innych ksylofagów, jest zmniejszanie się areałów starodrzewia oraz zabiegi pielęgnacyjne, polegające na usuwaniu martwego drewna z dna lasu.

Autor: Paweł Niemiec